ایمپلنت دندان
– ایمپلنت اولین بار برای بازسازی دهان بیماران کاملا بی دندان بکار برده شد. برنماک اولین بار برای فک بالا 6 عدد و برای فک پایین 5 عدد بکار برد. در مقالات و تحقیقات تعداد متفاوتی از حداقل ایمپلنت های مورد نیاز برای هر فک یاد شده است .
– به گفته بهترین متخصص ایمپلنت یک نکته بسیار مهم تر از تعداد ایمپلنت ها مکانهای جایگذاری آنهاست. (distribution)
در فک بالا وقتی استخوان کافی برای ایمپلنت وجود ندارد، بهتر است پیوند استخوان انجام شود، نه برای اینکه تعداد ایمپلنت افزایش یابد بلکه برای ایجاد استخوان در مکانهای مناسب برای قراردادن ایمپلنت.
– اگر چه سینوس لیفت و قرار دادن استخوان و سپس ایمپلنت در آن بسیار قابل پیش بینی است و بر روی پیش آگهی درمان در دراز مدت تاثیر میگذارد ولی قیمت بالا، زمان طولانی درمان، درد و ناراحتی بسیار باعث شده است که محققین به دنبال راه های درمان جایگزین باشند .
– کاهش تهاجمی بودن درمان و بالطبع هزینه های آنها همیشه هدفی است که باعث افزایش تعداد بیمارانی که می‌توانند از ایمپلنت بهره ببرند می شود. در این رابطه پیشنهاد شده است که از ایمپلنت های زاویه دار استفاده شود تا نیازی به پروسه های پیوند استخوان نباشد، این روش باعث کاهش تعداد ایمپلنت های مورد نیاز برای هر فک می شود، این روش در سال‌های اخیر تبدیل به یک راه حل نسبتا عمومی شده است.
در فک بالا مکان های ایمپلنت ها بر روی بقاء آنها تاثیر گذار است و هر چقدر در فک بهتر پخش شوند (یعنی هم در قدام ایمپلنت داشته باشیم و هم در خلف) پیش آگهی ایمپلنت ها بهتر است ولی در فک پایینی اینطور نیست.
استاندارد گذاشتن ایمپلنت به این طریقه است که اول پایه ها گذاشته شود و چند ماه بعد روکشها قرار داده شود ولی در بیماران کاملا بی دندان که جویدن و صحبت کردن و … بدون دندان بسیار سخت است، روشی ايجاد شده به نام بارگذاری فوری ( Immediale loding). در روش بار گذاری فوری زمان کلی درمان بیمار کاهش می یابد و بیمار از لحظه جراحی دارای دندان می باشد. بهبود روش های جراحی و بهتر شدن خصوصیات سطحی ایمپلنت ها باعث شد که روش بار گذاری فوری، همه گیر تر شود.
تعداد ایمپلنت مورد نیاز برای بیماران کاملا بی دندان
دیده شد که بقاء و ماندگاری ایمپلنت ها در روش بار گذاری فوری و روش استاندارد تفاوتی ندارد و میزان شکست هر دو برابر است.
-به مرور روش های جراحی و پروتز بهتر شده اند، روش های قالبگیری دیجیتال، روش های طراحی پروتز بوسیله دستگاه های CAM – CAD و راهنما های جراحی(surgical stent) امکان ساخته شدن دقیق تر پروتز را داده اند.
-وقتی بحث تعداد مورد نیاز ایمپلنت برای فک‌های کاملا بی دندان می باشد، متغیر های زیادی را باید در نظر گرفت که شامل شرایط بافت های سخت و نرم، چگونگی پخش ایمپلنت ها، نواحی پر خطر آناتومیک، زیبایی، نوع مواد و پروتز می باشد.
-پیشنهادات برای تعداد ایمپلنت های مورد نیاز و نوع پروتز بیمار اغلب مواردی تجربی هستند یعنی از طریق آزمایش بدست نیامده اند و صرفا حاصل تجربه متخصص ایمپلنت، ترجیهات بیماران، هزینه ها و شرایط آناتومیک می باند.
-استفاده از طرح ریزی دیجیتال کمک بسيار زیادی در انتخاب مناسب ترین و سودمند ترین زاویه ایمپلنت می کند، در مواردی که متخصص ایمپلنت بر سر دو راهی قرار دادن ایمپلنت کوتاهتر و یا انجام سینوس و ایمپلنت بلندتر قرار دارد نیز بسیار سودمند است. دستگاه های CAM – CAD در حال پیشرفت هم کمک شایان توجهی در زمینه پروتز ها و بهتر شدن تطابق آنها با ایمپلنت ها می کند.
-بعضی از متخصصین ایمپلنت برای بازسازی کل فک با ایمپلنت در فک بالا از ۴ عدد ایمپلنت و در فک پایین از ۴ تا ٣ ایمپلنت استفاده می کنند. بعضی نیز از ۶ عدد ایمپلنت برای فک بالا و ۵ عدد ایمپلنت برای فک پایین استفاده می کنند، در کل تفاوتی هم بین بقاء و ماندگاری ایمپلنت ها در بین این دو گروه دیده نشده است.
– ایمپلنت های با بار گذاری فوری (روکشها در لحظه جراحی قرار داده می شوند) در هر دو فک بالا و پایین مورد استفاده قرار می گیرند و هر دو دارای بقاء و ماندگاری بالا می باشند، و در بیشتر موارد هم از پروتز های موقت پیچ شونده بر روی آنها استفاده می شود که زیبایی، جویدن و فنوتیک(صحبت کردن)مناسب را تا زمان قرار دادن پروتز دائم به بیمار باز می‌گرداند.
– استفاده از ایمپلنت های (…) (خلفی) با کمی اغراف به عقب (زاویه دار) در مواردی که از تعداد کمی ایمپلنت استفاده می شود (کمتر از ۵ عدد) استفاده می شود. در حالت استاندارد (بیشتر از ۵ عدد ایمپلنت ) ایمپلنت ها به صورت موازی قرار داده می شوند، بین این ٢ حالت تفاوتی در بقاء ایمپلنت دیده نشده است.
– پس واضح است که قرار دادن کمتر از ۵ ایمپلنت برای بیماران کاملا بی دندان (در هر دو فک بالا و پایین ) می تواند پيش آگهی بسیار مناسبی داشته باشد.
اما وقتی در حال تهیه طرح درمان برای بیماران کاملاً بی دندان هستیم باید متغیرهای دخیل دیگری را هم در نظر گرفت.
-تعداد ایمپلنت فقط یکی از این متغیرها می باشد. فرم پروتز نهایی بیمار باید (در زمان طرح ریزی برای جراحی بیمار کاملاً بی دندان) در نظر گرفته شود. فاکتور های بسیار مهم دیگر شامل:
١. نوع مواد به کار رفته در پروتز بیمار
٢. آیا پروتز یک تکه یا چند تکه می باشد؟
٣. فاکتور های زیبایی مثل خط لبخند و ساپورت لب
۴. وضعیت دندان های روبرو
۵. فضای قابل دسترس بین دو فک بیمار
۶. آناتومی نوع بی دندان (از لحاظ کیفیت، کمیت، ساختارهای محدود کننده آناتومیک)
٧. چگونگی پخش (قرارگیری) ایمپلنت ها در فک
٨. بهداشت بیمار
٩. ترجیهات بیمار
١٠. همکاری بیمار
بصورت کلی باید در نظر داشت که برای تمام بیماران از یک راه درمانی واحد نمی‌توان استفاده کرد و ریسک ها و منافع هر کدام از روشها را در انتخاب تعداد ایمپلنت برای هر طرح درمان باید مورد بررسی قرار داد تا بتوان یک درمان مناسب بیمار برای مدتی طولانی ارائه کرد.
