در دندانپزشکی، اباتمنت دندان یک جزء ارتباط دهنده است که در موارد زیر بکار می رود. دندان اباتمنت اشاره به دندانی دارد که پایه یک بریج است. در ادامه به بررسی ایمپلنت و اباتمنت دندان می پردازیم.
در زمینه ایمپلنت و اباتمنت دندان، اباتمنت به دندانی گفته می شود که به عنوان پایه برای بریج دندانی (پل)، برای جایگزین کردن دندان از دست رفته توسط متخصص ایمپلنت بکار برده می شود. بر خلاف نظر اکثر مردم و دندانپزشکان، هر جا ممکن باشد بهتر است دندان زنده باشد و عصب کشی نشود، پس این نظریه که هر دندانی زیر روکش می رود بهتر است قبل از آن عصب کشی شود، اشتباه است.
هدف از اعمال درمانی ایمپلنت و اباتمنت دندان فراهم کردن سلامتی دهانی – زیبایی و عملکرد آن می باشد. تلاش های درمانی باید منجر به نتایج درمانی قابل پیش بینی که به سادگی و در بلند مدت قابل نگهداری باشند، شود. این هدف در مورد هر دندان به تنهایی و کل سیستم دندانی صدق می کند. یعنی هدف تک تک دندانها در کنار هم و به صورت یک مجموعه می باشد. شکست ها به علت مهندسی ضعیف، مواد بی کیفیت و آماده سازی ناکافی دندان و ساخت ناقص روکش ها، ایجاد می شوند. از مسائل مهم در این باره، انتخاب دندان به عنوان اباتمنت می باشد که باید نیروهای وارده به اباتمنت و قدرت آن دندان به عنوان اباتمنت را در نظر گرفت.
میزان تخریب دندان تنها یک فاکتور برای ملاحظه در انتخاب ماده ترمیم و چگونگی آماده سازی دندانی می باشد. به همان میزان موقعیت و تخریب و میزانی از سطح دندان که درگیر شده نیز مهم است. سطوح تخریب شده دندان می تواند در محیط دندان، در مرکز دندان و یا هر دو باشد. موفقیت در ایمپلنت و اباتمنت دندان ارتباط عجیبی با سلامت لثه ها دارند. سلامتی پریودنتال یک پیش نیاز برای درمان های موفق دندانپزشکی می باشد. اگر دندان از لحاظ لثه ها ضعیف و بیمار باشد، اگر نیرویی بر آن وارد شود، می تواند منجر به لق شدن آن شود. پس میزان تحمل نیروها توسط دندان بسیار پایین می آید.
بصورت کلی آماده سازی لثه دندان برای تبدیل به ایمپلنت و اباتمنت دندان (پایه) شدن شامل دو مرحله می باشد.
راه های موجود برای این مدل دندان ها، این است که این دندان توسط ارتودنسی صاف شود، نصف (یک دوم) دندان روکش شود و یا از روکش های تلسکوپیک برای اصلاح زاویه استفاده شود.
در ایمپلنت و اباتمنت دندان، پروتز یک طرفه یا کانتی لور به پروتزی گفته می شود که فقط در یک طرف اباتمنت (پایه) قرار دارد و در طرف دیگر آزاد است. در کل طرحی بسیار مخرب است. پس بهتر است فقط یک دندان را جایگزین کنید و حداقل دو پایه در یک طرف داشته باشد. برای جایگزینی دندان 2 بالا (لترال) می توان استفاده کرد به شرطی که روکش این دندان در هیچ جهتی با دندان های روبرو تماس نداشته باشد و تحت نیرو قرار بگیرد و صرفاً برای زیبایی استفاده شود.
در بررسی ایمپلنت و اباتمنت دندان، باید بگوییم اباتمنت قطعه ای است که بر روی ایمپلنت قرار می گیرد و به آن پیچ می شودو سپس پروتز (روکش) بر روی آن قرار می گیرد. اباتمنت ایمپنت از مواد مختلفی مانند تیتانیوم، استیل و طلا می تواند ساخته شود. اباتمنت های جدید دارای جزء سرامیکی هستند که در دندان های جلو بیمار کاربرد دارند. از مواردی که برای زیبایی بیشتر از روکش های تمام سزامیک استفاده می کنبم، اگر اباتمنت فلزی باشد، بد رنگی آن از زیر روکش سرامیکی دیده می شود و در نتیجه اباتمنت هایی از جنس سرامیک شاخته شدند تا این مسئله رفع شوند.
االبته معمولا این اباتمنت ها در تواحی خلفی که نیروهای جویدن زیاد است، استفاده می شود اباتمنت الزاماً در مسیر طولی ایمپلنت قرار نمی گیرند و وقتی زاویه ایمپلنت به علت جراحی نامناسب و یا مشکل استخوان خود بیمار به دلخواه ما نیست. توسط اباتمنت های زاویه دار می توان این انحراف را اصلاح کرد. انتخاب اباتمنت توسط بهترین متخصص ایمپلنت قسمت بسیار مهمی از درمان ایمپلنت بیمار می باشد.
در نصب ایمپلنت و اباتمنت دندان انواع مختلفی ز اباتمنت وجود دارد.
استفاده از اباتمنت استاندارد زمانی تجویز می شود که ایمپلنت در موقعیت عالی قرار داده شده باشد. یکی از مزیت های اباتمنت استاندارد کارآمد تر بودن آن و کوتاه شدن زمان ساخت پروتز ایمپلنت می باشد. اباتمنت سفارشی مختص بیمار ساخته می شود. استفاده از این نوع از اباتمنت در هر موقعیت و زاویه ای به پزشک آزادی عمل می دهد. اباتمنت سفارشی دارای انواع مختلفی است:
مواد به کار رفته در اباتمنت های دندانی موقت Pmma، Peek و تیتانیوم است و موارد کاربرد این نوع اباتمنت، فرم دادن به لثه ی اطراف و بالای ایمپلنت است. مواد به کار رفته در اباتمنت دندانی دائمی نیز عبارتند از تیتانیوم، طلا، زیرکونیا و سرامیک با پایه آلومینیوم اکساید.
ماده انتخابی اولیه تیتانیوم است که هم از لحاظ عملکرد و هم سازگاری با بافت بسیار عالی می باشد. توجه کنید در اباتمنت زیرکونیا کمترین میزان چسبندگی پلاک را داریم و در اباتمنت تیتانیومی رنگ از زیر لثه نمایان تر است.